Hayatına son verme amacıyla çeşitli girişimlerde bulunan kişilere nasıl ilk yardım yapılır? Bu yazının devamında suicid, yani intihar girişiminde neler yapılabileceğini öğreneceksiniz. Özellikle de aşırı doz uyuşturucu kullanımı, aşırı doz ilaç alımı gibi durumlara yaklaşım hakkında bilgi edineceksiniz.
Güvenliği Sağlayın ve Etrafı Gözlemleyin
Olay yerine girer girmez kendinizi hemen güvenlik altına almalısınız. Sonra kendinizi tanıtmalısınız. Çevrede bir gaz kokusu olup olmadığını anlamaya çalışın. Her ihtimale karşı cam ve pencereyi açarak ortamı havalandırın. Hasta yakınları şaşkın ve ajite olabilir. Böyle vakalarda ortamdaki kaosu yönetmek, etkili müdahalede bulunabilmek için çok önemlidir. Endişeli ve paniklemiş insanların çevreden uzaklaştırılması gerekirken, nispeten daha sakin kalanlara sizi desteklemeleri için çeşitli görevler verebilirsiniz. Hastanın bilincinin olup olmadığı kontrol edildikten sonra ambulans aranmalıdır.
- Çevrenizi aşağıdaki gibi sorular ışığında dikkatlice gözlemlemeyi ihmal etmeyin;
- “Etrafta boş ilaç şişeleri, kutuları yada paketleri varmı?”
- “Enjektör, turnike, ilaç ampul yada flakon var mı?”
- “Alkol şişeleri var mı?“
- “Etraf nasıl kokuyor?”
- “Hastada belirgin bir açık yara var mı?”
- “El, kol gibi yüzeysel damarların olduğu yerlerde iğne izleri var mı?”
Eğer çevresel etkenleri değerlendirdiğinizde bu durumun intihar girişimi olabileceği sonucuna varırsanız mutlaka durumu ambulans ekiplerine bildirmelisiniz. İçinde intihar girişiminin de bulunduğu şüpheli ölüm ya da yaralanmalar, adli vakadır. Olay yerine ambulansla birlikte emniyet ekipleri de gelecektir.
Bilinç Varsa;
İntihar girişiminde bilinç kontrolü neticesinde hastanın bilincinin olduğunu anlarsak aşağıdaki türde bazı kritik bilgileri hemen not almamız gerekecektir;
- Hangi ilaç/madde ne kadar dozda kulanıldı?
- İlaç yutularak yani oral yolla mı yoksa damar yoluyla mı alındı?
- Toksik madde vücuda ne zaman girdi?
- Bu bilgilerin muhakkak ilk etapta sorgulanması ve kaydedilmesi gerekiyor, aksi takdirde ilerleyen süreçte bilinçte bozulmalar gerçekleşirse bu bilgileri alamayabiliriz.
Ambulans Gelene Kadar Ne Yapılmalı ?
Kişinin, kendini rahat ettiği bir pozisyonda hareketsiz kalması sağlanır. Ortama temiz havanın girmesi için cam pencere açık tutulur. Suicid girişiminde bulunan birini kusturmak için ekstra çaba harcamamalısınız. Kişi eğer kusarsa bunu zaten engelleyemeyiz ancak dışarıdan herhangi bir uyarı ile kişi kesinlikle kusturulmamalıdır. Gelen ambulans ekiplerine, not alınan önemli bilgiler iletilir.
Bilinç Yoksa;
Hemen ilk yardımın ABC’si ile devam edilir. Ağız içi kontrolü yapılır herhangi bir şey varsa çıkarılır ardından baş geri çene yukarı pozisyonu verilerek hava yolu açılır. Devamında solunum kontrolü yapılır. Solunum yoksa derhal temel yaşam desteğine başlanır. Solunum var ise hastaya koma pozisyonu verilir. Ambulans ekipleri gelene kadar sık sık solunum kontrolü ve genel durum takibi yapılır.
