“Dışarda o yemeği yemeyecektik, tüm aile geceyi lavaboda geçiriyor !” Bu sözler size tanıdık geliyor mu ? O halde muhtemelen günün birinde sizde zehirlendiniz. Midenizin çöp kutusu gibi olmasına gerek yok. Her insan zehirlenebilir. Hatta sanıldığınında ötesinde zehirlenmenin bir çok yolu vardır, şimdi bu yollara geçmeden önce zehirlenme teriminin tam olarak ne olduğuna bakalım.
Zehirlenme Nedir ?
Vücuda giren toksik maddelerin normal fonksiyonları bozmasına zehirlenme denir. Zehirlenebileceğimiz 3 yol vardır;
- Sindirim (ilaç, kimyasal madde),
- Cilt, (tarım ilacı vb),
- Solunum, (karbonmonoksit vb),
Herhangi bir yolla zehirlendiğinizi yada zehirlenme ihtimaliniz olduğunu düşünüyorsanız 7/24 arayabileceğiniz bir danışma hattının olduğunu biliyor muydunuz ? İlgili yazımı mutlaka okumanızı tavsiye ederim.
>> Zehir Danışma Hattı Nedir? (UZEM-114)
Zehirlenme Belirtileri
Genellikle mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, ishal, karın ağrısı gibi belirtiler verir. Ancak toksik maddenin türüne göre saydıklarımızda dahil aşağıdaki sistemlerin herhangi birinden belirtiler oluşabilir.
- Sindirim sistemi bozuklukları,
- Sinir sistemi bozuklukları,
- Solunum sistemi bozuklukları,
- Dolaşım sistemi bozuklukları
Sindirim Yoluyla Zehirlenmede İlk Yardım
Sindirim yoluyla zehirlenmiş birinin hangi maddeyle zehirlendiği çok önemlidir. Bu yüzden ilk yardımcı zehirli madde türünü, ilaç yada uyuşturucu kullanımını, evde bulunan ilaç tiplerini sorgulamalıdır. Hastanın bulunduğu saat, sağlık personelinin sindirim süresini hesaplaması için not alınmalıdır. İlk yardımı nasıl yapacağız ?
- Bilinç kontrolü yapılır,
- Hasta zehirli madde temasından kurtarılır, temizlenir,
- Yaşam bulguları kontrol edilir,
- Kusturulmaya çalışılmaz, (özellikle yakıcı maddelerde) ,
- Bilinç yoksa koma pozisyonu verilir,
- Üstü örtülür, 112 haberdar edilir.
- İntihar şüphesi varsa mutlaka sağlık personeline bildirilir.
Cilt Yoluyla Zehirlenmede İlk Yardım
- İlkyardımcı, olay yeri güvenliği sağlanır,
- Zehir bulaşmış giysiler çıkarılır,
- Deri 15-20 dk bol su ile yıkanır,
- 112 aranır,
Solunum Yoluyla Zehirlenmede İlk Yardım
- İlkyardımcı ve olay yeri güvenli sağlanır. İlk yardımcı kendini tehlikeye atmamalıdır,
- Hasta temiz havaya çıkartılır, ortam havalandırılır,
- ABC kontrolü yapılır,
- Yarı oturur pozisyon verilir, (bilinç yok ise koma pozisyonu verilir.)
- 112 aranır.
- Elektrik düğmeleri ve elektrikli eşyalar kullanılmaz, (Özellikle doğalgaz zehirlenmelerinde)
- Yoğun duman varsa hasta çıkarılırken ip kullanılır
- Gerektiği takdirde itfaiye ekipleri de haberdar edilir
Şofben Zehirlenmesi İçin Önlemler
Şofben kazaları termostat arızası nedeniyle kazan patlaması şeklinde de karşımıza çıkar. Ayrıca şofben zehirlenmesi diye bir terimle karşılaşıyoruz. Aslında LPG zehirli bir gaz değildir fakat ufak mekanlarda LPG’nin yanması sebebiyle ortamdaki oksijen bitmekte ve boğulma gerçekleşmektedir. Alınabilecek bazı pratik önlemler hayat kurtaracaktır;
- Banyo içerden kitlenmemeli,
- Şofben iyi çeken bacaya bağlanmalı,
- Bölgeye bol hava girişi sağlanmalı,
- Banyodaki kişiler kontrol edilmeli,
- Şofben-tüp arası kablo 125 cm den küçük olmalı.
Karbonmonoksit Zehirlenmeleri
Karbonmonoksit renksiz, kokusuz, hafif, rahatsız etmeyen bir gazdır. Bu sebeple kişi zehirlendiğini farkedemeyebilir. Hemoglobine bağlanma kapasitesi oksijenden 280 kat fazladır. Bu sebeple çok hızlı eder.
Karbonmonoksit Zehirlenmesi Nasıl Anlaşılır ?
Karbon monoksit Zehirlenmesi Belirtileri
- Aşırı yorgunluk, huzursuzluk,
- Grip belirtileri,
- Bulantı-kusma, baş dönmesi, karıncalanma,
- Cilt ve tırnaklarda kiraz kırmızısı renk,
- Göğüs ağrısı, çarpıntı, tansiyon düşüklüğü,
- Solunum durması, kalp durması, koma.
